Journalist Rik Van Cauwelaert (1950) was jarenlang bij Knack. Zijn scherpe commentaren op de Belgische politiek worden door velen op de voet gevolgd.

Een vlijmscherp analytisch vermogen gekoppeld aan integriteit en feitenkennis.

Uitgesproken en sterk onderbouwde standpunten over het politieke en historische kluwen in Belgie en Europa.

Met meer dan veertig jaar journalistieke ervaring, waarvan zesentwintig jaar bij het weekblad Knack, is het niet verwonderlijk dat Rik Van Cauwelaert (1950) in 2012 in de top drie belandde van de meest invloedrijke Belgische journalisten op Twitter. Zijn kritische houding tegenover de politieke machthebbers wordt gesmaakt of op zijn minst gevolgd door velen, temeer omdat hij daarbij blijk geeft van een vlijmscherp analytisch vermogen en een feitenkennis om u tegen te zeggen. Koppel dit aan zijn onvermoeibare streven naar onafhankelijke en kwaliteitsvolle berichtgeving, en je hebt een spreker die met zijn uitgesproken en sterk onderbouwde standpunten over het politieke en historische kluwen in Belgie en Europa iedereen in de zaal kan boeien.

Een onorthodoxe start

Rik, geboren Hendrik Van Cauwelaert de Wyels, kreeg het journalistieke virus met de paplepel mee. Of zoals hij het zelf verwoordt: “Ik ben als kind, net zoals Obelix, in de ketel met toverdrank gevallen. Thuis werd er over niets anders gesproken.” Vader Emiel was hoofdredacteur van het dagblad het Volk, zijn broer was journalist. Zijn grootoom heeft De Standaard gesticht en nog anderen waren uitgever van een weekblad voor de Tweede Wereldoorlog. Verschillende leden van deze van oorsprong katholieke familie met wortels in de landbouw waren ook actief in de politiek.

Een stimulerende omgeving dus, wat misschien deels de onorthodoxe start van Rik Van Cauwelaert kan verklaren: hij was pas zestien toen hij de school verliet. Ik ben zeven keer van school gevlogen tijdens het middelbaar. Als ik nu jong was geweest, hadden ze me waarschijnlijk rilatine gegeven, vertelt hij lachend.

Het doorzettingsvermogen van een fotograaf en de snelheid van een sportjournalist

Dat hij geen diploma behaalde, betekent allerminst dat hij zijn talent vergooide, integendeel. Hij ging meteen aan de slag als persfotograaf, eerst bij een Belgisch bureau, daarna voor Associated Press. Eind jaren 70 werkte hij voor het weekblad De Post, en in 1980 werd hij journalist bij Sportmagazine, een uitgave van Roularta. Jaren die hem hebben gevormd: Fotograaf zijn is de meest ondankbare stiel in de journalistiek. Je kunt je geen informatie uit tweede hand permitteren, je moet er zelf bij zijn, je moet het beeld hebben. Dat vraagt doorzettingsvermogen. En als sportjournalist moet je erg snel zijn. Ik pik ze er zo uit, verslaggevers met ervaring in de sportwereld. Zij weten hoe ze op korte tijd een goed verhaal kunnen neerzetten.

Willens nillens: de Belgische politiek

Na een zestal jaren werd hij opgenomen in de redactie van het weekblad Knack, ook Roularta. “Ik ben er begonnen als allrounder. Toen Frans (Sus) Verleyen, de toenmalige hoofdredacteur, me vroeg waar ik het niet over wou hebben, antwoordde ik: over politiek. Daar wordt thuis al genoeg over gepraat.” De verkiezingen van 13 december 1987 brachten daar verandering in, met name toen hij zich op een redactievergadering liet ontvallen: Pas op voor wat er in Wallonie aan het gebeuren is . Voldoende voor Sus om hem naar Voeren te sturen, waar hij als eerste de “bandiet” Happart interviewde. “Niemand wou met hem praten. Ik wel.” En dan waren er de 100 dagen Dehaene, die hij nauwgezet volgde van Franstalige kant. Het leverde hem pakken informatie op die niemand anders had, en goede contacten met Franstalige kopstukken. In 91 haalden ze me om die reden zelfs terug uit vakantie om verslaggeving te doen over de affaire Cools. In diezelfde periode openbaarde Rik Van Cauwelaert ook de geldverbranding van Frank Vandenbroucke. Ik heb dat pas gedaan toen ik heel zeker was van mijn bronnen en documenten. Ik heb zelfs een week gewacht om hem recht van antwoord te kunnen geven.